Hero 1679org

1679.org  Festiwal organowy w Starym Sączu

Geneza festiwalu

Rekonstrukcja organów Jana Głowińskiego z 1679 roku w starosądeckiej farze jest wydarzeniem doniosłym nie tylko dla miasta i regionu, ale i w skali europejskiej. Organy zawsze były i wciąż pozostają instrumentem silnie zindywidualizowanym, budowanym w konkretnej przestrzeni związanej z warunkami architektonicznymi i akustycznymi, instrumentem o określonej stylistyce, często wynikającej z lokalnej tradycji. Stary Sącz odzyskał zatem organy zaprojektowane dla kościoła św. Elżbiety i pierwotnie umieszczone w zachowanej do dziś zabytkowej szafie; dołączył tym samym do elitarnego grona zaledwie kilku miast polskich, w których można usłyszeć organy z XVII wieku w ich oryginalnej lub pieczołowicie odtworzonej postaci. Jednak dzięki temu przedsięwzięciu również cały świat organowy wzbogaca się o kolejny, ważny element mozaiki stylistycznej – instrument dokumentujący założenia brzmieniowe południowopolskiej szkoły organmistrzowskiej drugiej połowy XVII stulecia, dotychczas „białej plamy” na europejskiej mapie organów historycznych. Realizacja rekonstrukcji instrumentu Głowińskiego w Starym Sączu jeszcze dobitniej podkreśla rolę miasta w kultywowaniu dawnej kultury muzycznej.

Przed niemal pięćdziesięciu laty impulsem do powstania Starosądeckiego Festiwalu Muzyki Dawnej – obecnie Festiwalu Omnia Beneficia – było odnalezienie średniowiecznych zabytków muzycznych w klasztorze Sióstr Klarysek. Zabytki te nie tylko należały do najstarszych w Polsce rękopisów muzyki wielogłosowej, ale ujawniły też związki ze znanymi ośrodkami zachodnimi, a ich waga dla kultury europejskiej sprawiła, że Stary Sącz stał się miejscem szeroko znanym w świecie muzycznym i muzykologicznym. Organy Głowińskiego uwypuklają kolejny moment w historii muzyki w Starym Sączu. Są jedynym w pełni odtworzonym świadectwem działalności jednego z czołowych polskich organmistrzów i pozwalają ożywić świat brzmieniowy do tej pory niedostępny. Ów świat brzmieniowy, który związany jest ściśle ze Starym Sączem, ale ma również duże znaczenie międzynarodowe, chcemy utrwalać i promować przez nowy festiwal organowy Festiwal 1679.org.

Nazwa Festiwalu

Nazwa festiwalu, stanowiąca jednocześnie jego adres internetowy, w międzynarodowo zrozumiały sposób nawiązuje do daty powstania instrumentu Głowińskiego oraz do samych organów. Sam zaś festiwal będzie wydarzeniem cyklicznym i całorocznym, odrębnym od Festiwalu Omnia Beneficia i w całości poświęconym organom. Festiwale organowe zogniskowane wokół historycznych instrumentów są forum dwustronnej wymiany kulturalnej. Dzięki zaproszonym artystom, którzy prezentują wykonania utworów na konkretnych organach, publiczność ma okazję usłyszeć dzieła znane i nieznane na instrumencie, który jest dla niej dostępny na co dzień i pozostaje niejako „w jej posiadaniu”, ale który pod palcami każdego gościa brzmi nieco inaczej i ujawnia szeroką paletę zastosowań. Artyści natomiast „pielgrzymują” do konkretnego instrumentu, który jest dziełem unikatowym i oferuje możliwości brzmienia i interpretacji nieosiągalne w żadnym innym miejscu na świecie. Festiwal 1679.org ma szansę stać się takim forum w sposób szczególny, ponieważ publiczności starosądeckiej, od dziesięcioleci obeznanej z repertuarem muzyki dawnej, zaproszeni goście mogą zaproponować programy wyrafinowane, unikatowe, a wręcz erudycyjne, wiedząc, że ich kunszt i wiedza zostaną docenione i spotkają się z żywym przyjęciem. Szczególną rolę wyznaczamy przy tym muzyce organowej stworzonej w dawnej Rzeczpospolitej, zachowanej w polskich źródłach muzycznych i, szerzej, kultywowanej w Europie Środkowej. Organy Głowińskiego są bowiem jednym z bardzo nielicznych instrumentów, które pozwalają na jej wykonywanie w historycznej szacie brzmieniowej, będącej jej integralną częścią.

Festiwal 1679.org
Edycja 2024

lipiec - grudzień 2024
Koncerty festiwalowe odbywać się będą w sobotnie wieczory (zawsze o godz. 1900) począwszy od 27 lipca, nieregularnie, w zależności od kalendarza kościelnego, innych wydarzeń kulturalnych w Starym Sączu i możliwości zapraszanych artystów. W roku 2024 odbędzie się siedem recitali w wykonaniu organistów polskich i zagranicznych, którzy zaprezentują szeroki przekrój repertuaru europejskiego ujęty w programy każdorazowo konstruowane wokół wybranej myśli przewodniej.

Zaplanowane koncerty

Warszawska Tabulatura Organowa | Marcin Szelest

KIEDY: 27-07-2024, godz.: 19:00
W PROGRAMIE:
Utwory z tzw. „Warszawskiej Tabulatury Organowej” (ok. 1670–1690?)

Gra w kolory | Andrzej Szadejko

KIEDY: 17-08-2024, godz.: 19:00
W PROGRAMIE:
Gdańska Tabulatura Organowa, Tarquinio Merula, Bernardo Pasquini, Dieterich Buxtehude, Georg Böhm Andreas Schade, Johanna Sebastian Bach, Joseph Haydn

Tabulatura Nova | Pieter Dirksen (Holandia)

KIEDY: 31-08-2024, godz.: 19:00
W PROGRAMIE:
Utwory ze zbioru Tabulatura Nova Samuela Scheidta (Hamburg 1624 – w 400. rocznicę wydania) oraz kompozycje Jana Pieterszoona Sweelincka i Heinricha Scheidemanna

Siedemnastowieczna muzyka organowa z Bardejowa i Lewoczy | Artur Szczerbinin

KIEDY: 07-09-2024, godz.: 19:00
W PROGRAMIE:
Samuel Marckfelner (w 350. rocznicę śmierci kompozytora), Jan Zarewutius, Matthäus Apelles von Löwenstern, Salomon Klein, Jan Pieterszoon Sweelinck, Samuel Scheidt

Muzyka iberyjska XVI i XVII wieku | Dariusz Bąkowski-Kois

KIEDY: 14-09-2024, godz.: 19:00
W PROGRAMIE:
Antonio de Cabezón, António Correa Braga, Sebastián Aguilera de Heredia, Pablo Bruna, Bernabé, Joan Bautista Cabanilles, José de Torres y Martínez Bravo

Splendor Habsburgów: wiedeńska muzyka organowa XVII wieku | Jörg-Andreas Bötticher (Szwajcaria)

KIEDY: 26-10-2024, godz.: 19:00
W PROGRAMIE:
Alessandro Poglietti, Johann Caspar Kerll, Wolfgang Ebner, Johann Pachelbel, Johann Jakob Froberger, Georg Muffat

Frescobaldi i jego dziedzictwo | Manuel Tomadin (Włochy)

KIEDY: 14-12-2024, godz.: 19:00
W PROGRAMIE:
Girolamo Frescobaldi, Michelangelo Rossi, Bernardo Pasquini, Bernardo Storace, Gregorio Strozzi, Agostino Tinazzoli

Informacje praktyczne

Wstęp na festiwal

Festiwal odbywa się w kościele Św. Elżbiety w Starym Sączu
Wstęp wolny.

Zapraszamy!

Organy w kościele św. Elżbiety w Starym Sączu

Jan Głowiński (1679)
rekonstrukcja/restauracja (2024):
projekt i nadzór merytoryczny – Krzysztof Urbaniak
realizacja – Szymon Januszkiewicz (SLJ Budowa Organów)

Dyspozycja organów

MANUAŁ

Principał

8’ (1679)

metal, prospekt od E

Flet major

8’

drewno, kryty

Salicinał

8’

metal

Quintadena

8’

metal

Octava

4’

metal

Flet minor

4’

drewno, kryty

Quinta

3’

metal

Quindecima

2’

metal

Mixtura

V 2’

metal

Cymbał

V „polski”

metal

PEDAŁ

C, D, E, F, G, A – a0

Subbas

16’

drewno

Octava

8’

drewno

Salicinał

8’

metal

Octava

4’

metal

Tympanum major (1679) – drewno

Tympanum minor (1679) – drewno

Połączenie Manuał/Pedał

a1 = ok. 465 Hz

temperacja średniotowa (⅕ komatu)

4 miechy klinowe 6-fałdowe

Organy Głowińskiego Home2
envelopephone-handset